جایگاه ژئواکونومی خاورمیانه دراستراتژی دستیابی به امنیت انرژی چین2013-2003

جمهوری خلق چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان و قدرتی در حال ظهور در عرصه نظام بین الملل برای حفظ نرخ رشد اقتصادی و گام نهادن در مسیر توسعه پایدار، روز به روز وابستگی بیشتری به انرژی پیدا می کند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که ژئواکونومی انرژی (نفت و گاز) خاورمیانه چه جایگاهی در استراتژی امنیت انرژی چین دارد؟ در پاسخ به پرسش اصلی، با کاربرد روش آماری-تحلیلی، ضمن بررسی جامع روند تولید و صادرات انرژی کشورهای خاورمیانه و روند مصرف و واردات انرژی چین در بازه زمانی 2003 الی 2013، به این نتیجه دست یافتیم که چین به منظور دستیابی به توسعه پایدار و در قالب کاهش وابستگی به ذغال سنگ و تنوع بخشی به منابع انرژی (نفت و گاز) و مناطق جغرافیایی تامین کننده انرژی در سیاست امنیت انرژی خود، جایگاه ویژه ای برای خاورمیانه قائل است. از سویی رهبران چین همواره در سیاست امنیت انرژی این کشور در خاورمیانه، جایگاه کانونی آمریکا و نفوذ آن در کشورهای مهمی از جمله عربستان سعودی را مدنظر دارند. از سوی دیگر چین در تلاش است در روابط و مناسبات منطقه ای خود با کشورهای عمده تولیدکننده نفت (ایران، عربستان سعودی، عراق و ...) در راستای بیشینه سازی منافع خود،جانب محافظه کاری و حفظ توازن را در قبال کشورهای منطقه تعقیب نماید. پژوهش مذکور نشان می دهد جایگاه جمهوری اسلامی ایران در سال های اخیر به دلیل محدودیت های ناشی از تحریم های بین المللی و ظهور رقبایی با جذابیت های فراوان در حوزه تامین انرژی برای چین همچون عراق ، افول نموده است. واژگان کلیدی: جمهوری خلق چین، خاورمیانه، ژئواکونومی، امنیت انرژی، جمهوری اسلامی ایران.